Umowa o podnoszenie kwalifikacji zawodowych, zwrot kosztów po rozwiązaniu umowy.

Zgodnie z art. 1031 Kodeksu Pracy (dalej k.p.) przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych rozumie się zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą. Pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe przysługuje urlop szkoleniowy oraz zwolnienie z całości lub części dnia pracy, na czas niezbędny, by punktualnie przybyć na obowiązkowe zajęcia oraz na czas ich trwania.
Za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Natomiast zgodnie z art. 1033 Kodeksu Pracy [Świadczenia dodatkowe] Pracodawca może przyznać pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe dodatkowe świadczenia, w szczególności pokryć opłaty za kształcenie, przejazd, podręczniki i zakwaterowanie.

W związku z powyższymi świadczeniami dodatkowymi pomiędzy pracodawcą a pracownikiem najczęściej dochodzi do zawarcia umowy o podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Umowa taka określa wzajemne prawa
i obowiązki stron. Jeżeli umowa taka wiąże się z zobowiązaniem do pozostawania pracownika w zatrudnieniu przez określony czas winna być zawarta w formie pisemnej (art. 1034 § 1 k.p.). Postanowienia takiej umowy nie mogą być dla zatrudnionego mniej korzystne niż przepisy k.p. Jeśli pracodawca nie ma zamiaru zobowiązać pracownika do pozostawania w zatrudnieniu po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych nie ma obowiązku zawarcia takiej umowy (art. 103 4 § 3 k.p.).

 

Do składników koniecznych umowy szkoleniowej należy:

  • określenie rodzaju szkolenia zawodowego, w związku z którym dochodzi do jej zawarcia;
  • określać wysokość świadczeń dodatkowych lub takie regulacje, które pozwalają pracownikowi oszacować swoje przyszłe zobowiązania;

 

Okres pozostawania w zatrudnieniu po odbyciu szkolenia:

Jedną z najczęściej regulowanych w powyższych umowach kwestii jest okres pozostawania pracownika w zatrudnieniu po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych pod groźbą zwrotu przez niego kosztów poniesionych przez pracodawcę na ten cel. Należy zaznaczyć, iż zgodnie z art. 103 5 pkt 2 Kodeksu pracy, okres ten nie może być dłuższy niż 3 lata.

 

Sytuacje powodujące powstanie roszczenia pracodawcy o zwrot kosztów dodatkowych poniesionych szkoleń :

Do zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę z tytułu dodatkowych świadczeń zobligowany jest podwładny:

  1. który bez uzasadnionych przyczyn nie podejmie lub przerwie podnoszenie kwalifikacji zawodowych,
  2. z którym pracodawca rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia z jego winy, w trakcie podnoszenia przez niego kwalifikacji zawodowych lub po jego ukończeniu, w okresie odpracowywania określonym w umowie o podnoszenie kwalifikacji, nie dłuższym niż 3 lata,
  3. który w okresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub w dopuszczalnym okresie odpracowywania rozwiąże stosunek pracy za wypowiedzeniem,
    z wyjątkiem wypowiedzenia umowy o pracę z powodu postawienia pracodawcy zarzutu mobbingu,
  4. który w okresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub w dopuszczalnym okresie odpracowywania bezpodstawnie rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia z powodu: mobbingu (art. 943 k.p) lub ciężkiego naruszenia przez pracodawcę jego podstawowych obowiązków (art. 55 k.p.) lub nie przeniesienia pracownika na inne stanowisko pracy mimo orzeczenia lekarskiego nakładającego na pracodawcę taki obowiązek (art. 55 k.p.)

art. 1035 k.p.

Pracownik natomiast nie będzie miał obowiązku zwrotu kosztów szkolenia między innymi w sytuacjach, gdy:

  • dojdzie do rozwiązania stosunku pracy na mocy porozumienia stron,
  • pracodawca zwolni pracownika bez wypowiedzenia, ale bez jego winy,
  • umowa zawarta na czas określony rozwiąże się z upływem czasu, na który została zawarta,
  • pracownik rozwiąże umowę o pracę bez wypowiedzenia, z winy pracodawcy.

 

Jakich kosztów może żądać pracodawca:

Umowa o podnoszenie kwalifikacji zawodowych nie daje podstaw do żądania od zatrudnionego pracownika zwrotu wynagrodzenia wypłaconego za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy w celach szkoleniowych. Bowiem są to świadczenia podstawowe. Ewentualne roszczenia pracodawcy wobec pracownika wynikające z umowy o podnoszeniu kwalifikacji zawodowych nie mogą wykraczać poza roszczenie o zwrot kosztów poniesionych przez pracodawcę z tytułu świadczeń dodatkowych.

 

Wysokość roszczenia pracodawcy o zwrot kosztów poniesionych na szkolenia:

Obowiązek zwrotu pracodawcy kosztów szkolenia jest w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia po ukończeniu kwalifikacji zawodowych lub okresu zatrudnienia w czasie ich podnoszenia. W związku z tym w sytuacji, gdy obowiązek ten w umowie został określony na 2 lata, a pracownik przepracowałby rok po odbyciu szkolenia i zwolnił się za wypowiedzeniem, zobowiązanie do zwrotu obejmie jedynie połowę kosztów szkolenia.

 

Przedawnienie roszczenie pracodawcy:

Roszczenie o zwrot podlega trzyletniemu okresowi przedawnienia (art. 291 k.p.).
Okres trzyletni rozpoczyna bieg od zakończenia umowy.

r. pr. Oliwia Wawrzonkowska

                                                                                                                      08 luty 2018 r.